Entrepreneurship ගැන කතාකරන හැමවෙලාවකම වගේ මම තේරුම් කරන්න හැදුවත් ගොඩක් අය තේරුම් නොගන්න දෙයක් තමයි මේක කරන්න පුළුවන් හොඳ vision එකක් එක්ක, focus එක තියාගෙන step by step ගමනක් යන කෙනෙක්ට විතරයි කියලා. ගොඩක් දෙනෙක්ට ඕන එක හීනෙන් එලි වෙන්න..
දැන් ඉතින් Covid Outbreak එකත් එක්ක ගොඩක් අය ගෙදර ඉදන් වැඩ කරන්න පටන් අරන් තියනවා. සමහර අය job එකෙනුත් අයින් වෙලා. ඉතිං මේ online එහෙමත් නැත්නම් digital විදියට වැඩ කරන්න හැමෝම වගේ Covid නිසා අලුතින් හුරුවෙලා. ඒත් එක්කම entrepreneurship, Business වගේ දේවලුත් digitalize වෙලා.
Digital industry එක කියන්නෙ ඇත්තටම ගොඩක් ලොකු opportunity එකක් තියෙන තැනක්. හැබැයි ඔයාලා Digital / Online Entrepreneur කෙනෙක් වෙනවානම් ඔයාලගේ ගමන පටන් ගන්න කලින් මෙන්න මේ දේ හරියටම තේරුම් ගන්න ඕන..
මේක Online Entrepreneur කෙනෙක් වෙන්න බලාගෙන දැනට Freelancing හරි, Content Creation (Youtube / Web /Mobile), direct shipping/ drop-shipping කරන කෙනෙක්ට වුණත් එකම විදියට අදාළ වෙන කාරණාවක්.
මොකද මේ හැමදේකම සාර්ථකත්වයට හරි අසාර්ථකත්වයට හරි මුල් වෙන්නේ අපේ තියෙන plan එක සහ ඒ වෙනුවෙන් අපි කරන කැපවීම.
මේ තියෙන photo එක ඇතුලේ තියන මගේ කතාව මම කියන්නම්. අපිට හැමවෙලාවෙම තියෙන්න ඕන goal එකක් සහ vision එකක්. ඉතිං මේ goals කියන ඒවා life goals වෙන්න පුළුවන් couple goals වෙන්න පුළුවන් එහෙමත් නැත්තං month, week, day මේ ඕනම category එකක goal එකක් වෙන්න පුළුවන්. Goal එකක් තිබුණට එක පාරට ඒක achieve කරන්න බෑ. අපි හරියට ඒ goal එක වගේම goal එකට යන පාරත් අදුනගන්න ඕනේ. Life එකකට goals නෑ කියලා කියන්නෙ නිකම් රෝද නැති කාර් එකක් වගේ.. ඒත් එක්කම dreams නෑ කියන්නෙ නිකම් කාර් එකේ petrol ලුත් නෑ වගේ. ඒ නිසා පදින්න බැරි කාර් එකක් ගන්න තමන්ගෙ කාලය වැය කරන්න එපා.
ජීවිතය ජීවත් කරවන්නේ හීන කියනවානෙ ඉතිං ඔයාලාගෙ හීන වලට සැබෑ ලෝකෙදි යන්න goals එක්ක vision එකක් හදාගෙන ඒකට යන path එක හොයාගන්න ඕන..
කාටහරි හිතෙන්න පුළුවන් දැන් මූට නම් කාර් 2,3ක් තියෙනවා. Company 2,3ක් තියෙනවා එහෙම එකේ තියෙන්නේ ආතල් එකේ ඉන්න තමයි කියලා. ඒත් මම දැන් ඉන්න මේ තැන මගේ journey එකේ එක point එකක් විතරයි.
මම ඒක බොහොම පැහැදිලිව කියන්නෙ, මොකද මටම චැට් කරලා ගොඩක් දෙනා කියනවා i8 එකක් ගන්න එක තමා එකම හීනෙ කියලා. හැබැයි එහෙම අයට කියන්න තියෙන්නේ එක්කො import කරන්න, එහෙමත් නැත්තම් ලංකාවේ show room එකකින් ගන්න. සල්ලි හොයාගන්න ඕන නම් මොකක්ම හරි සාර්ථක ආදායම් මාර්ගයක් හොයාගන්න.
Entrepreneurship කියන්නේ i8 එකක් ගන්න විදියක් නෙවෙයි. ගොඩක් දෙනා වැරදියට තේරුම් ගන්න එක තැනක් ඕක. වාහනයක් කියන්නේ තමන්ගේ තේරීමක්. Entrepreneur කෙනෙක් වෙන්නේ වාහනයක් අරන්වත්, වාහනයක් ගන්නේ entrepreneur කෙනෙක් වෙන්නවත් නෙවෙයි. ඒක කොහොමද එහෙම වෙන්නෙ කියලා මමත් කල්පනා කරනවා ඇත්තටම. ඊට පස්සෙ මම පුළුවන් විදියට තේරුම් කරලා දෙනවා goals කියන්නෙ මොනවද ඒවට යන්නෙ කොහොමද entreprenuer කෙනෙක් කියන්නේ කවුද කියලා.
ඉතිං මේ goal එකකට යද්දි වැදගත් වෙන දෙයක් තමයි focus එක එහෙමත් නැත්තම් එක අරමුණක් වෙනුවෙන් වැඩ කරන එක.
වට පිට ගැන හිතන්න එපා. නිකමට හිතලා බලන්නකො අපි ඔයාලා ගැනම. අපි ගොඩක් දෙනෙක් අලුත් දෙයක් පටන් ගද්දි අර සෝඩා බෝතලේ කැඩුවා වගේ එක පාර මාර උනන්දුවකින් වැඩ කරනවා. ඒත් ඒ උනන්දුව නැත්නම් කැපවීම දවස් කීයක් අපිට තියෙනවාද? අන්න ඒ කැපවීම අසාර්ථක වීම් නිසා නවත්තලා සාර්ථක වෙන්න අවශ්‍යම අත්දැකීම් ටික නැති කරගන්න එපා. එහෙම නවත්තලා දාන්න නම් පටන් ගන්නත් එපා. තමන්ගෙ වෙන වැඩක් කරගන්න.මොකද ඒ කාලෙ අපරාදෙ නිසා.
එතකොට ඇත්තටම මේ කැපවීම කොහොමද දිගටම තියාගන්නෙ? ලේසි වැඩක් නෙවෙයි. අන්න එතනදී තමයි ඔයාලා දෙයක් කරලා සාර්ථක වුණ අයගේ කතාව අහන්න ඕන. හැබැයි Youtube එකේ බලන්න ඕන ඒවා බලලා කාවවත් කොපි කරන්න යන්න එපා. තමන්ට ගැලපෙන තමන්ගේ පාර හොයාගන්න. එයාලා ජීවිතේ කරපු කැපකිරීම්, කාපු කට්ට, ආපු ගමන ඒ ටික එකිනෙකාට වෙනස්. එක පුද්ගලයෙක්ගේ ඡීවිත කතාව තවත් කෙනෙක්ගේ ඡීවිත කතාවට හාත්පසින් වෙනස්.
මගේ විශ්ව විද්‍යාල ඡීවිතෙත් තියෙනවා මම රෑට නොකාපු දවස්. මේ කතාව දන්නෙ මගේ ජීවිතේ ළඟම අය වුණත් මේක කියන එක ඔයාලාට motivation එකක් වෙන නිසා කියන්නම්.
මගේ අම්මා ගුරුවරියක්, තාත්තා ජාතික නිවාස සංවර්ධන අධිකාරියේ සහකාර කළමනාකරුවෙක්. මම A/L කරද්දි තමා තාත්තා විශ්‍රාම යන්නේ.
තාත්තා කරේ pension නැති ජොබ් එකක් නිසා මුලු ගෙදරම බරත් එක්ක මගේ ඉගෙනගන්න බර වැටුණෙත් අම්මගෙ ජොබ් එකට. අයියා ඒ කාලෙ මොරටුව කැම්පස් එකේ non academic staff එකේ. එයා ගත්ත වැටුප එයාගෙ වියදමටත් මදි නිසා මම ඉල්ලන්නෙත් නෑ. මම කරන්නෙ අම්මා එවන සල්ලි manage කරගන්න බැරි වුණාම රෑ කෑම වලින් එහෙම වියදම අඩු කරන එක. ඉතිං එදා මම හිතාගත්තා මේ කාපු කට්ට වෙනුවෙන් හොඳ තැනකට එනවාමයි කියලා.ඉතිං මම කැම්පස් out වෙලා ඇවිල්ලා job දෙකක් කලා. ඒත් මට ඕන දේ ඒක නෙමේ කියලා මම තේරුම් ගත්තා. ඒ නිසායි මම තීරණය කරේ risk එකක් ගන්න. ඒ risk එක ගත්ත නිසා මම අද ලොකු දුරක් ආවා කියලා මට හිතෙනවා..
ඒ වගේ ඔයාලාත් හොයාගන්න ඕන ඔයාව motivate කරන්න පුළුවන් දේ මොකක්ද කියලා. එක්කො ඔයාට නැතිවුණ දෙයක්, ලබාගන්න ආසාවෙන් ඉන්න දෙයක්, ඔයාගෙ life goal එකක් ඒ වගේ ඔයා motivate කරන්න පුළුවන් ඒ දේ ඔලුවේ තියාගෙන vision board එකක් හදාගන්න පුළුවන් ඔයාටම. මේ vision board එක කියන එක මහ ලොකු දෙයක් නෙමේ ඒක බිත්තියේ ගහපු ෆොටෝ එකක් නැත්තං computer wallpaper එක නැත්තං ෆෝන් එකේ screensaver එක වුණත් වෙන්න පුළුවන්.
අර කතාවක් තියෙනවා නේ "If Your Goals Don’t Scare You, They Aren’t Big Enough”
ඒ වගේ ඔයාගෙ goals ඔයාව බය කරන්නෙ නැත්තං තව ලොකු goals හොයාගන්න වෙනවා. හිතද්දිත් බය හිතෙනවා නම් අන්න හරි තැන ඉන්නෙ. ඉතිං ඒ goals වෙනුවෙන් risk එක ගන්න ඕන අපිමයි. හරි තැනදි හරි විදියට risk එක ගන්න නම් බය වෙන්නම එපා මොකද "High risk කියන්නෙ High Profit”
Goal එක අදුරගත්තා නම් ඉස්සර වෙලාම කරන්න ඕන එක පාරට හැම දේම බදාගන වැඩ කරන එක නෙවේ. මේ ලොකු goal එක පොඩි පොඩි tasks වලට කඩාගන්න එක.
පොඩි task වලට කඩාගත්තට පස්සෙ ඒ task වලට deadlines දාගන්න එකත් ඒ task අපි achieve කරගත්තාම celebrate කරන එකත් මාරම වැදගත් දෙයක් වගේම තමන්ව සතුටු කරන්න පුළුවන් හොදම විදියක්. මොකද ඒකෙන් අපිට අපේ mind එකට positivity ලොකුවටම දෙන්න පුළුවන් මම ඒ දේ කරා කියන පණිවිඩේ දෙන එකෙන්. ඒ වගේම මේ පොඩි පොඩි ටික කරගෙන යන අතරෙදි ප්‍රශ්න නම් එයි. මේ ප්‍රශ්න අතරින් අතාරින්නේ නැතිව goal එකට යන එක තමා වැදගත්.
ඉතිං මේ විදියට පොඩි පොඩි goals ඉස්සරහට යනකොට ඔයාට මුලදි තිබුණට වඩා ලොකු වෙනසක් එක්ක ඊළඟ step එකට ජීවිතේ තල්ලු කරලා දාගන්න පුළුවන් වෙනවා වගේම end goal එකටත් ටිකෙන් ටික එනවා නේද කියලා තේරෙයි. ඉතිං ඒ goal එක ආවම නවත්තලා ආතල් එකේ ඉන්නවාද නැත්තං replan කරලා achieve කරාටත් වඩා ලොකු දේවල් කරනවාද කියන එක තියෙන්නේ ඔයාගෙම අතේ.
මේකට සරලම උදාහරණයක් මම දෙන්නම්. කව්රුහරි කෙනෙක් iPhone 12 එක ගන්න සල්ලි එකතු කරලා iPhone X එක ගන්න සල්ලි ඇති වෙද්දි ඒක අරන් 12 එක ඕන නෑ කියලා හිතනවා. ගොඩක් මිනිස්සුන්ට තමන්ගේ ඡීවිතේ මුලින් හදාගත්ත goals වලට යන්න බැරුව මග නතර වෙන්නේ මෙන්න මේ නිසයි. තමන්ගේ end goal එක achieve කරනකන් කිසිම වෙලාවක තමන්ගේ ගමන නවත්තන්න එපා.
අන්තිමටම ඉතිං කියන්න තියෙන්නේ ඉතින් “යක්කුන්ට බය නම් සොහොනේ ගෙවල් හදන්න එපා වගේ risk එකක් ගන්න බයයි නම් entrepreneur කෙනෙක් වෙන්න හිතන්නවත් එපා කියලා."
Story Credit - #Madusanka_premarathne